Elektrik Enerjisi Nasıl Üretilir?

5 Dakika Okuma

İşin meraklısı ya da uzmanı değilsek, elektrik bizim için sadece evde ve işte temel ihtiyaçlarımızı gidermek ve akıllı telefonlarımızı şarj etmek için kullandığımız “çok doğal” bir şey. Ama işin arka tarafı bu kadar basit değil. Gelin elektrik enerjisinin nasıl üretildiğini birlikte okuyalım…

Önce hareket…

En basit anlatımıyla, iletken bir telin manyetik bir alan içinde hareket ettirilmesi, elektrik üretimini sağlıyor. Elektrik üretimini sağlayan makinenin adı ise elektrik jeneratörü. Bu makine, bir mıknatısta dönen sarılı iletken tellerin bulunduğu ve bu tellerin mıknatıs içinde dönmesiyle elektrik akımını üretiyor. Elektrik jeneratörlerini döndürecek büyük güç santralleri ise bizim büyük miktardaki elektrik enerjisini elde etmemize yarıyor.

Genellikle güç santralleri bu süreçte ısı üretimi yapıyor ve böylece jeneratörü döndürebiliyor. Farklı güç santral tipleri var. Isı üretiminde doğal gaz, kömür ve petrol kullanan güç santrallerine fosil yakıtlı santraller deniyor. Uranyum yakıtı parçalayarak ısı üretenlere ise nükleer santral adı veriliyor. Bu santrallerin hepsi ısıyı aynı sebepten kullanıyor: suyu buhar hâline dönüştürmek için.

Buhar, jeneratöre bağlı türbine veriliyor…

Santrallerde ısı kullanılarak su buhara dönüştürüldükten sonra, bu buhar elektrik jeneratörüne bağlı olan türbine gönderiliyor. Türbin şaftı üzerinde ise binlerce kanatçık bulunuyor. Buhar bu kanatçıklar üzerinden geçerken türbin şaftını döndürüyor. Bu sayede jeneratörün elektrik üretmek için gereksinim duyduğu mekanik hareket sağlanmış oluyor. Bu aşamadan sonra artık elektrik dağıtıma hazır hâle geliyor. Bunun için de iletim hatları adı verilen iletken teller kullanılıyor. Bu teller üretilen elektriğin kullanılacak yerlere dağıtılmasını sağlıyor.

Su ile potansiyel enerjiden kinetik enerjiye...

Elektrik üretmek için kullanılan başka bir yöntem daha var: hidroelektrik santralleri. Barajda birikmiş su, potansiyel enerjiye; yüksekten akan su ise kinetik enerjiye sahiptir. Hidroelektrik santrallerinde; barajlarda biriktirilen su, bir su türbini üzerinden geçiriliyor. Su türbinleri döndürme esnasında mekanik enerji açığa çıkıyor. Türbine bağlı elektrik jeneratörü döndürülerek de elektrik üretimi gerçekleştiriliyor.

Daha iyi bir yöntem mümkün!

Yukarıdaki yöntemler büyük miktarlarda elektrik enerjisini üretmek için kullanılıyor. Su, güneş, rüzgar ve jeotermal kaynaklara, yenilenebilir enerji kaynakları adı veriliyor. Bu kaynaklar diğerleri gibi tükenmiyor. Yukarıda bahsettiğimiz yöntemlerde kullanılan petrol, doğal gaz, kömür, uranyum gibi maddelerin ise önümüzdeki birkaç yüzyıl içinde tükeneceğine kesin gözüyle bakılıyor. Dolayısıyla yenilenebilir ve sürdürülebilir temiz kaynaklarla üretime yönelmek için çalışmalar hızlanarak devam ediyor.

KAYNAKLAR:

https://elektriksepeti.com/tuketici-sozlugu/elektrik-enerjisi-nedir-nasil-uretilir

https://www.enerjibes.com/hidroelektrik-santrali-nedir-nasil-calisir/

http://www.taek.gov.tr/ogrenci/bolum2_02.html

İlginizi çekebilecekler diğer içerikler