Neden Dağıtık Elektrik Üretimi?

11 Dakika Okuma

Dağıtık elektrik üretimi dünyada yaygın olarak kullanılmaya başlandı. Nükleer enerjilerin taşıdığı risk ve fosil yakıtlarının oluşturduğu kirlilik gibi konular, dağıtık elektrik üretimini daha tercih edilebilir hale getirdi. Özellikle Avrupa Birliği tarafından stratejik enerji planlarında göz önüne alınan dağıtık elektrik üretimi, AB çapında desteklenmeye başlandı ve enerji konusunda en önemli hedeflerden biri haline geldi. AB üyesi ülkelerden Danimarka'da dağıtık sistemlerle üretilen elektrik, toplam elektrik üretiminin %45'ine ulaştı. Böylece Danimarka, bu alanda Avrupa’nın öncü ülkesi konumuna geldi.

Peki dağıtık elektrik üretiminin avantajları nedir?

- Enerji verimliliği

Dağıtık elektrik üretimi, geleneksel sistemlerdeki merkezi üretim yaklaşımı sebebi ile enerjinin son kullanıcıya ulaştırılması sırasında yaşanan enerji kaybı problemlerini büyük ölçüde önler. Özellikle uzun iletim hatlarındaki kayıbın, en yoğun saatlerde(puant) güç talebinde oluşan daha yüksek kayıpların ve üretim sırasında değerlendirilemeden atık olarak bırakılan ısı enerjisinin, dağıtık elektrik üretimi ile önüne geçilmesi mümkün oluyor.

- Esneklik

Dağıtık üretim sistemleri çoğunlukla micro boyutta ve kurulumları oldukça hızlı sistemlerdir., Yerleşim yerlerinde nüfus yoğunluğunun artması ile veya puant tüketimin artış göstermesi nedeniyle ortaya çıkacak marjinal elektrik ihtiyacı artışının karşılanması, kurulacak dağıtık üretim sistemleri ile kolay ve ekonomik bir şekilde gerçekleştirilebilmektedir. Ayrıca dağıtık üretim sistemlerinin projelendirme ve kurulum kolaylığı, planlama ve inşası 5 ile 10 sene arasında yer alan merkezi güç santrallerindekine göre ilave risk maliyetlerini en aza indirir.

- Tüketicilerin risklere karşı korunması

Serbest elektrik piyasalarında oluşan fiyat değişimleri ve spekülasyonlara karşı, kendi elektrik ihtiyaçları doğrultusunda dağıtık elektrik üretimi tercih eden tüketiciler, elektrik tüketimlerini kurdukları bu sistemden karşıladıkları ölçüde bu risklerden çok daha az etkilenirler.

- Yöresel kalkınma

Birçok dağıtık elektrik sistemi, yakın çevrede bulunan biyo-kütle ve belediye atıkları gibi yakıt kaynaklarını kullanır. İlaveten dağıtık elektrik sistemlerinin kurulumunda bölgede yeni iş kolları yaratılır, daha sürdürülebilir bir kalkınma sağlanır.

- Sinerjiler

Dağıtık elektrik üretim sistemleri birçok alanda sinerji yaratır. Güneş enerji sistemleri binalarda kullanıldığında geleneksel yapı malzemelerinin yerine fotovoltaik paneller geçer. Organik atıklardan elektrik üretimi sonucunda ise ortaya çıkan atık oldukça değerli bir tarımsal gübredir. Kojenerasyon sayesinde de ortaya çıkan ısı enerjisi bina ısıtılmasında; CO2 ise seralarda kullanılabilir.

- Karbon salınımlarının azaltılması

Dağıtık elektrik üretiminde, birim enerji üretimi başına açığa çıkan karbon salımı, fosil yakıtlara dayalı üretim yapangeleneksel sistemlere göre daha azdır.Örneğin fotovoltaik enerji gibi yenilenebilir enerjilerde enerji üretimi sırasında karbon salınımı değeri sıfırdır.

- Arz sürekliliği

Merkezi sistemlerde dağıtım şebekesinde meydana gelen arızalar, çok sayıda tüketicinin karanlıkta kalmasına yol açar. Dağıtık elektrik üretiminde ise, arızalanan bir sistem çok daha az sayıda tüketiciyi etkiler. Aynı zamanda akıllı şebeke yönetimi sayesinde, sistem arızasında bile diğer sistemler yönlendirilerek kullanıcılara elektrik enerjisi sağlanması mümkündür.

- Arz güvenliği

Merkezi dağıtım ve iletim sistemlerinin arızalanma olasılığı, dağıtık enerji üretim sistemlerine göre 10 ila 30 kat daha fazladır. Tüketicilerin ihtiyaç duyduğu güvenlik ve güç kalitesini yakalamak, merkezi dağıtım ve iletim sistemlerinde oldukça yüksek maliyetli yatırımlar gerektirir. Ancak dağıtık elektrik üretiminde istenen her güvenlik düzeyinin yakalanması için daha düşük marjinal maliyetli çözümler mevcuttur. Buna en güzel örnek, ABD'de sivil havacılık navigasyon istasyonlarında arz güvenliği için şebeke yerine fotovoltaik sistemlerin tercih edilmesi.

- İlave şebeke yatırımlarına gerek duyulmaması

Hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde, dağıtım ve iletim şebekeleri tüketicinin elektrik talebine karşı yetersiz kalıyor. Bu yüzden yüksek maliyetli yeni yatırımlar gerekiyor. Dağıtık elektrik üretim sistemleriyle ise bu kadar büyük çaplı yatırımları beklemeye gerek kalmıyor.

- Sistem genelinde arz ve talebin daha dengeli buluşması

Çok sayıda talep noktasına istinaden az sayıda arz noktasının olduğu merkezi sistemlerin aksine, dağıtık elektrik üretiminde çok daha sayıda arz noktası bulunmaktadır. Bu, talep çeşitliliğinin daha ekonomik bir şekilde karşılanmasını sağlar ve merkezi sistemlere göre daha düşük kapasitede kurulmuş güce olanak sağlar.

Kaynaklar:

https://www.yenienerji.com/makale/dagitik-elektrik-uretimi-ve-faydalari

https://polen.itu.edu.tr/xmlui/handle/11527/13187

İlginizi çekebilecekler diğer içerikler