Kojenerasyon Sistem Nedir?

6 Dakika Okuma

Kojenerasyon nedir?

Yakıt kaynaklarının azaldığı ve rekabetin arttığı ortamda enerji girdilerinde süreklilik, kalite ve asgari maliyetleri sağlamak şart oldu. Bu bağlamda farklı enerji yönetim modellerinin de oluşmasına zemin hazırlandı. Bu sistemlerden biri de kojenerasyon.

Kojenerasyon, enerjiyi daha verimli kullanmak adına elektrik ve ısı enerjisinin birlikte üretilmesini sağlayan teknolojidir. Sadece elektrik üreten bir gaz türbini ya da motoru; kullandığı enerjinin %35-45 kadarını elektrik enerjisine çevirebilir. Sistemin kojenerasyon şeklinde kullanılması halinde sistemden dışarıya çıkan ısı enerjisinin büyük bir bölümü de kullanılabilir enerjiye dönüştürülür. Bu da toplam enerji girdisinin %85-95 oranında değerlendirilmesini sağlamaktadır. Kullanılan bu tekniğe “kombine ısı-güç sistemleri” ya da kısaca "kojenerasyon" denir.

Kojenerasyon Sisteminin Çalışma Prensibi Nedir?

Hem elektrik hem de ısı üreten kojenerasyon sistemleri bulunduğu bölgenin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik planlanmalıdır. Bu planlamalardan sonra da süreç şu şekilde ilerlemektedir.

Kompresör, basınçlı havayı yakma odasına gönderir.
Yakıt kaynağından, yakma odasına yakıt gelir.
Yanma ile ortaya çıkan sıcak gazlar, gaz türbinine gelir ve rotasyonel hareketi sağlar.
Rotasyonel enerji, jeneratör ile elektrik enerjisine çevrilir.
Bu noktaya kadar gelen işlemler, geleneksel elektrik üretiminde kullanılan adımlardır.
Buradan itibaren, kojenerasyon teknolojisi devreye girer.
Önceki adımda yanma ürünü gazlar, atık ısı değerlendirme kazanında buhar üretiminde kullanılır.
Ortaya çıkan buharın bir kısmı, ısınma ve sıcak su ihtiyaçlarını karşılamada kullanılır.
Kalan kısmı da buhar türbinine gönderilerek, rotasyonel hareketi sağlar.
Rotasyonel enerji, jeneratör ile elektrik enerjisine çevrilir.

Kojenerasyon Sistemi Hangi Alanlarda Kullanılır?

Kojenerasyon tesislerinde, kentsel yerleşimler ve sanayi kesimleri olmak üzere birçok uygulama alanı bulunmaktadır. Kentsel yerleşimlerde özellikle soğutma ve ısıtma kategorilerinde kojenerasyon sistemi tercih ediliyor. Endüstri tarafına gelecek olursak; kojenerasyon tesislerinden yararlanan birçok sanayi kuruluşunun büyük miktarda doymuş veya kızgın buhar ihtiyaçları var. Bu tip sanayilere örnek olarak petrol rafinerileri, kimya tesisleri, petrokimya kompleksleri, tekstil boyama tesisleri, kâğıt ve selüloz işleme tesisleri, gübre tesisleri, gıda üretim tesisleri, ağaç işleme tesisleri verilebilir.

Son olarak soğutma konusunda da fabrikaların tercihi olan kojenerasyon sistem, birçok büyük soğuk hava deposunun işleyişinde önemli bir rol sahibi.

Kaynaklar:

https://www.enerjiportali.com/kojenerasyon-nedir-nerelerde-kullanilir/

http://kojenturk.org/tr/kojenerasyon-nedir-15

https://www.sciencedirect.com/topics/engineering/cogeneration-system

http://www.gammillelectric.com/images/cogeneration.pdf

İlginizi çekebilecekler diğer içerikler